Leven in tijden van Corona (4)

11 mei 2020 - Gorinchem, Nederland

Lekker weg in eigen land

De weersverwachtingen waren prima, dus besloten we op 3 mei de camper van stal te halen en onze nieuwe Adria een weekje uit te gaan proberen. Vooral Gerrit stond te popelen om alle snufjes te verkennen! Het was spijtig dat we onze vlag op 4 en 5 mei niet konden uithangen, maar de lok naar buiten was toch sterker. We hadden in Winterswijk een mooie camping met eigen sanitair gevonden. Bovendien is de Achterhoek bijna Coronavrij, dus waagden we het erop. Wel bleef het thema 75 jaar Bevrijding mij erg bezighouden.

Er is de afgelopen weken veel geschreven over het onderwerp ‘oorlog en vrede’. 
Vrijheid en vrede zijn niet vanzelfsprekend, zo betoogde o.a. de Israëlische historicus en filosoof Yuval Noah Harari. Iedereen moet daar elke dag hard aan werken (zowel op micro- als op macroniveau). Ik moest meteen denken aan een relatie (van welke aard dan ook).  Ook daar moet je aan blijven werken!

Vrijheid maak je samen. De vrijheid van jezelf is ook de vrijheid van een ander. Vrijheid is geen eenrichtingsverkeer. Wat jij als een verworvenheid beschouwt, zit een ander wellicht dwars. Het werkt dus twee kanten uit. Vrijheid betekent dan ook dat je tevens zorgdraagt voor de ander. Jouw vrijheid mag zeker niet ten koste gaan van de ander.

Ook koning Willem Alexander benadrukte op 4 mei dit aspect in zijn – terecht alom geprezen – toespraak op een nagenoeg lege Dam. Het was de meest indringende Dodenherdenking ooit, zoals Diederik van Vleuten al voorspeld had. Ik schreef hier al eerder over. 

Maandag 4 mei 19.00 uur hebben wij in de camper via Internet de Gorcumse 4 mei herdenking gevolgd. De vrijdag ervoor was deze herdenking opgenomen. Voor wie het niet gezien heeft eerst even de inhoud. Hans Ruitenbeek, rector van het Camphusianum en voorzitter van het 4 en 5 mei comité, en de Gorcumse burgemeester, Reinie Melissant, hielden een toespraak. Verder las Annemijn Smits, een scholiere van het gymnasium Camphusianum twee gedichten voor. Het ene gedicht had zij zelf geschreven en zij won daarmee de Gorcumse Literatuurprijs in de categorie 15-19 jaar. Anne-Lynn Knibbe won dezelfde prijs voor het andere gedicht in de categorie 12-15 jaar. 
 
Het gedicht van Anne-Lynn (13 jaar) heet: Vrijheid 

Ik hoor weer zware voetstappen 
En ren naar beneden, heel erg bang 
Bang voor wat er in ‘t verleden 
Is gebeurd, daar in de gang. 
 
Dan hoor ik weer die harde stemmen 
Die hard riepen, mijn vaders naam.  
Die harde handen die hem grepen, 
Terwijl hij echt niets had gedaan. 
 
We kregen geen tijd om gedag te zeggen 
Geen woord mocht er worden gezegd. 
Niet even je hand op de zijne leggen, 
De pistolen al klaar voor een gevecht. 
 
De weken en maanden gingen voorbij, 
De onzekerheid hing in ons huis. 
Nooit hebben we iets over hem gehoord. 
Zonder hem was het geen thuis. 
 
Het is nu vrijheid in ons land, 
De oorlog is voorbijgegaan. 
Maar de angst voor harde voetstappen 
Is nooit meer weggegaan.

En hier volgt het gedicht van de 17 jarige Annemijn:

ik zag een onbekend meisje
dat zich voor de wereld verborg
onzichtbare littekens over haar spiegelbeeld
duidelijk getroffen
door de wreedheid van de perfectie van onze wereld

ik zag hoe ze zichzelf tegenhield
om te zijn wie ze wilde zijn
mensen maakten een rotzooi van haar hoofd
de wereld voelde koud en kil
ze was niet vrij

zij geloofde dat perfectie haar redding zou zijn
dat door volmaakt te zijn
ze er eindelijk bij zou horen
maar het was de manier waarop we haar verloren
perfectie probeerde haar puurheid te stelen
en zij liet het toe

Ik was geraakt. Juist door zijn eenvoud was de herdenking indrukwekkend. De toespraken van de volwassenen en de gedichten van de jongeren sloten prachtig op elkaar aan. Oorlog en vrijheid in de brede zin van het woord werden prachtig verwoord. Bovendien  was het die avond op camping De Wieskamp letterlijk doodstil. Je hoorde alleen de geluiden van allerlei vogels. Ik ben helaas geen vogelaar, anders had ik namen kunnen noemen. Ik heb daar op dat moment heel sterk ervaren dat de natuur/het leven sterker is dan de dood.

Misschien juist door deze deze stilte en rust heb ik extra gevoeld hoeveel spanning deze Coronatijd met zich meebrengt. De eerste paar dagen voelde ik me nogal down. Met mijn hoofd verzette ik me tegen dit gevoel: je bent gezond, je hebt een gezonde partner, je zit niet eenzaam in een verpleegtehuis, er mag in Nederland relatief veel (wandelen, fietsen e.d.), je gaat heel af en toe nog bij iemand op bezoek etc.etc. Tel je zegeningen, zou mijn – nogal vrome – schoonmoeder gezegd hebben. Toch voelde het anders. Ik miste ineens mijn dochter en haar gezin enorm en was om de haverklap (bijna) in tranen. In de krant las ik dat veel mensen momenteel stress ervaren en depressieve klachten hebben. Alle onzekerheden grijpen mensen naar de keel. Ik kan me dat heel goed voorstellen. 

Vrijdag jl. hebben we op de terugweg naar Gorinchem Catelijne - die op Landgoed Ruwinkel in een huisje zat - opgezocht. Het was heerlijk iedereen weer te zien. De kleinkinderen missen ons en wij hen. Jop formuleerde het als volgt: “ik wil jullie nooit meer kwijtraken!”

Wij hebben per saldo een heerlijke week gehad. We hebben de camper leren kennen als onze broekzak en zijn zielsgelukkig met onze Adria buscamper. 

De Achterhoek is een prachtige streek waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen zonder veel andere mensen tegen te komen. Een camping met eigen sanitair in een verwarmd schuurtje is natuurlijk super de luxe. Een aanrader dus! 

Mark van Vugt, een evolutionair psycholoog en organisatiepsycholoog die kijkt naar het menselijk gedrag, zegt dat het tijd wordt om onze directe natuurlijke omgeving te herwaarderen en daar ben ik het volmondig mee eens! 

Foto’s

1 Reactie

  1. Carolien en Hans:
    11 mei 2020
    Geweldig, Ellen! Mooie gedichten.
    Heb je Arnon Grunberg ook teruggehoord, met zijn lezing in de Nieuwe Kerk. Ook zeer ontroerend. wel confronterend.
    Liefs